Een Chinese Black Swan? DeepSeek zet techbeleggers op scherp

 

2025 is nog maar net begonnen, maar maandag leken de markten een Black Swan te beleven. Techgiganten kregen wereldwijd harde klappen na de aankondigingen van het Chinese AI-lab DeepSeek. Het bedrijf claimt betere resultaten met Reasoning Gen-AI te behalen dan de Amerikaanse Mag7, en dat met beperkte middelen en verouderde Nvidia-chips – tegen een fractie van de kosten van Microsoft, Amazon en Meta. Tech-aandelen verloren maandag meer dan $1 biljoen aan waarde.

Is dit een gamechanger voor Big Tech of ligt het genuanceerder? Ik werp graag licht op de zaak, al zijn nog niet alle antwoorden voorhanden. DeepSeek’s data is nog niet peer-reviewed, wat betekent dat we sommige claims met scepsis moeten benaderen. Toch zorgde de paniek al voor grootschalige verkopen in kwalitatieve tech. Mocht DeepSeek echt een doorbraak hebben, dan kan dat AI-investeringen drastisch verlagen, met gevolgen voor leveranciers van de zogeheten "infra picks & shovels". Maar als de waarheid weerbarstiger is, kan dit een koopkans bieden.

DeepSeek heeft open-source AI-modellen uitgebracht die wedijveren met OpenAI (ChatGPT), Anthropic (Claude) en Google (Gemini). De R1-versie zou slechts $6 miljoen hebben gekost om te trainen, vergeleken met $100 miljoen tot $1 miljard voor OpenAI’s modellen. Dit voedt twijfels over de miljarden die hyperscalers zoals Microsoft en Alphabet in AI-chips en datacenters pompen. Het zet bovendien vraagtekens bij de effectiviteit van Amerikaanse exportrestricties. Microsoft plant in 2025 een AI-investering van $80 miljard en Meta $65 miljard, terwijl DeepSeek met minimale middelen lijkt te slagen. Het contrast met OpenAI’s $500 miljard kostende Stargate-project is enorm.

Toch is scepsis op zijn plaats. De $6 miljoen betreft alleen de officiële training van DeepSeek-V3 en sluit voorafgaand onderzoek uit. Bovendien gebruikte DeepSeek Nvidia’s H800-GPU’s gedurende 2.788 uur – geen Chinese hardware – wat bij strengere restricties problematisch wordt. Volgens de Wall Street Journal heeft de oprichter erkend dat Amerikaanse chiprestricties een obstakel vormen. Daarnaast is onduidelijk of DeepSeek echt alleen H800’s gebruikte of via grijze import toegang had tot geavanceerdere chips. Als dat laatste waar is, zijn de kosten en ontwikkeltijd waarschijnlijk hoger dan beweerd.

De schrikreactie op de beurs komt voort uit de dreiging dat DeepSeek de Amerikaanse AI-dominantie kan ondermijnen. Controle over AI betekent immers ook militaire macht. Maar ik herinner me eerdere beweringen dat China moeiteloos ASML’s EUV-technologie zou kopiëren of een Huawei-smartphone zonder Amerikaanse tech even goed zou zijn. Vaak bleek later dat geavanceerde chips via omwegen toch in Chinese handen waren gekomen, waarna de VS de restricties verder aanscherpte. Een herhaling hiervan lijkt aannemelijk, met mogelijk nieuwe beperkingen voor TSMC en andere chipproducenten.

Ondanks DeepSeek’s indrukwekkende prestaties blijft het fundamentele verschil dat Amerikaanse Big Tech inzet op een volledig AI-ecosysteem, inclusief infrastructuur, waar China voorlopig alleen van kan dromen. AI-investeringen draaien momenteel vooral om enterprise-toepassingen en bredere infrastructuur, goed voor een geplande CapEx-golf van $2 biljoen in de komende drie jaar. De vraag is of bedrijven snel Chinese AI-oplossingen zullen omarmen.

Uit een eigen test in de Apple App Store blijkt bovendien dat DeepSeek weliswaar op reasoning-gebaseerd werkt, maar verre van schaalbaar is. Op de vraag naar de hoofdstad van Zwitserland dacht DeepSeek vijf minuten na, terwijl Claude in 15 seconden met “Bern” kwam. In veel toepassingen is zo’n lange verwerkingstijd onwerkbaar. Bovendien blijven de strengere Amerikaanse restricties een onzekere factor.

De markten zijn afgelopen week opgeschrikt, maar de komende weken zal duidelijker worden hoe baanbrekend DeepSeek werkelijk is. Beleggers wachtten daar niet op: door de recente stijgingen waren tech-aandelen extra gevoelig voor paniekverkopen, en shorters profiteerden. Tegelijkertijd lijken sommige koersdalingen (12-15%) overdreven, wat koopkansen biedt voor wie voorbij de ruis durft te kijken.

US Big Tech, met Microsoft en Meta Platforms voorop, bevestigde deze week bij de kwartaalcijfers hun geplande miljardeninvesteringen in AI-infrastructuur, wat de rust enigszins deed terugkeren. DeepSeek’s claims kunnen leiden tot meer transparantie over AI-investeringen en hun rendabiliteit. Voor nu lijkt de marktreactie van afgelopen week overtrokken, maar door de beperkte toegang tot betrouwbare informatie uit China kan het nog even duren voordat we de volledige impact kennen en de Chinese claims op hun werkelijke waarde kunnen schatten.