Marktenupdate Q4-2023
Een kwartaal van hoogtes en laagtes
Het vierde kwartaal was opnieuw een rollercoaster. Oktober zette de negatieve trend voort die in augustus was ingezet. Zowel de obligatie- als de aandelenmarkten en de grondstoffen ondergingen sterke correcties, en het beleggerssentiment kelderde. In november vonden beleggers hun risicobereidheid terug. Wereldwijde aandelen en obligatiemarkten beleefden de sterkste maand in drie jaar. Dit zette zich door in december, waardoor het vierde kwartaal een van de beste van de laatste jaren was. De wereldwijde index steeg met ca. 6% in euro, maar de BEL20 bleef bijvoorbeeld rond de 0% hangen.
Deze volatiliteit had vooral een macro-economische oorsprong. De Amerikaanse tienjaarsrente zette daarbij de toon. Het vasthouden van de Fed aan het “hoger-voor-langer”-mantra, samen met zorgen over de schuldenlast van de Verenigde Staten, leidde tot een piek in de renteverwachtingen in oktober. Hogere rentes en de vrees voor een economische vertraging vormden een gevaarlijke cocktail voor alle activaklassen. Echter, inflatiecijfers die lager uitvielen dan verwacht, gecombineerd met stabiele economische gegevens, zorgden voor een kentering. Waar het begin van het kwartaal werd gedomineerd door zorgen over “stagflatie”, was het meest populaire thema tegen het einde van het kwartaal een “Goldilocks-scenario” van disinflatie en economische veerkracht.
Ook geopolitieke ontwikkelingen hadden invloed op de markten. De aanval van Hamas op Israël op 7 oktober en de daaropvolgende Israëlische invasie in de Gazastrook wierpen een donkere schaduw over de markten in oktober. Een zich uitbreidend conflict, waarbij regionale machten zoals Iran en Turkije en een grootmacht zoals de VS betrokken zouden raken, zou desastreus zijn voor de wereldeconomie en wereldwijde markten. Echter, het feit dat het conflict beperkt bleef tot Gaza en er in november een kortstondig staakt-het-vuren kwam, hielp de wereldwijde markten weer op gang. Ook een ontmoeting tussen de Chinese leider Xi Jinping en de Amerikaanse president Joe Biden, die wees op een afname van de spanningen tussen de VS en China, droeg bij aan dit positieve sentiment.
De ommekeer in sentiment van risk-off naar risk-on op de aandelenmarkten was een wereldwijd fenomeen. Vooral de Europese en Amerikaanse indexen presteerden sterk. In de ontwikkelde markten (DM) was het Verenigd Koninkrijk de achterblijver, voornamelijk door het hoog gewicht van grondstoffenaandelen. Opkomende markten (EM) veerden op met 8%, geleid door “alles behalve China”. De Hang Seng en de Shanghai-indexen bungelden onderaan de ranglijst wat betreft rendementen in het afgelopen jaar. Aanhoudend negatieve macro- economische data, de nasleep van een vastgoedzeepbel, deflatie (!), en een beleid dat steeds meer erratisch wordt, zorgden ervoor dat wereldwijde beleggers in groten getale uit China wegtrokken. Dit was voordelig voor opkomende markten buiten China, zoals India, waar de markten nieuwe hoogtepunten bereikten.
Ook op sectorniveau was de eindejaarsrally in aandelen, die in november begon, breed gedragen. Tot dat moment werd de markt vooral gedragen door de ‘Magnificent Seven’ (deze term verwijst naar de zeven grote technologiebedrijven – Apple, Microsoft, Amazon, Alphabet, Meta, Nvidia en Tesla – die in 2023 de aandelenmarkten domineerden), maar in november en december zagen we een bredere participatie. Enerzijds waren “goedkope” cyclische aandelen, waaronder die uit de chemie- en industriële sectoren, zeer in trek. Anderzijds zagen we ook een sterke opwaartse beweging in de meer speculatieve delen van de markt, zoals niet-winstgevende technologie- en cryptobedrijven. Het energiecomplex had het echter moeilijk. Hernieuwbare energie, variërend van waterstof tot wind- en zonne- energie, kende sterke afwaarderingen, vanwege een combinatie van lagere energieprijzen, hogere kosten en politieke onzekerheid. De olie- en gassector leed onder de zwakke olieprijs.
De obligatiemarkten volgden hetzelfde patroon als de aandelenmarkten. Ze waren somber in oktober, met een Amerikaanse tienjaarsrente op een twintig jaar hoogtepunt. In november keerden ze echter om naar euforisch, met een winst van meer dan 3% voor globale staatsobligaties - een uitzonderlijke prestatie. Ondanks de volatiliteit bleven de kredietmarkten stabiel, zelfs binnen het high-yield- segment. In tegenstelling tot het doemscenario waarbij hogere rentes tot een golf van faillissementen zouden leiden, lijken bedrijven tot nu toe hogere financieringskosten goed op te vangen, geholpen door een robuuste economie. Na een zwakke oktobermaand volgden Europese obligaties en obligaties van opkomende markten (EM) de Amerikaanse staatsobligaties (UST’s) in november en december. Obligatiemarkten lijken goedkoop in vergelijking met aandelen, wat veel kapitaal aantrekt. Een overwogen positie in obligaties is dan ook de consensus geworden.
Op de grondstoffenmarkten was het “disinflatie” die de toon zette. Waar eerder dit jaar de focus lag op tekorten aan toevoer, groeit nu het besef dat er, althans op korte termijn, sprake is van een overvloed. De toon werd gezet door de oliemarkten, waar de prijzen gedurende het kwartaal daalden, ondanks een productieverlaging door de OPEC. Industriële grondstoffen volgden deze trend. Het edelmetaal goud was hierbij een uitzondering. In oktober steeg de goudprijs vanwege geopolitieke spanningen. In november ging het zelfs even boven de 2.000 USD, als gevolg van dalende reële rentevoeten (rente minus inflatie). Op de valutamarkten daalde de DXY, een gewogen index van de USD tegenover andere valuta, met ca. 4% in het laatste kwartaal van 2023.
Tijdens het vierde kwartaal volgde het marktsentiment de prijsontwikkeling. Het marktsentiment bereikte in oktober het laagtepunt van het jaar en veerde weer op in november. We blijven gepositioneerd in een gediversifieerde portefeuille gericht op kwaliteitsaandelen en -obligaties, technologie, klimaat en goud. Hierbij houden we vast aan het mantra dat niets ooit zo slecht of zo goed is als het lijkt.
Philippe Piessens
Philippe Piessens is Senior Wealth Manager bij Econopolis Wealth Management. Philippe heeft een ruime ervaring in de financiële sector, met een focus op aandelen. Hij begon zijn carrière in 2001 bij Lehman Brothers in Londen, en werkte daarna bij HSBC en Kepler Cheuvreux. Daarnaast is hij actief in kunst, als verzamelaar en adviseur, en in vastgoed, via een familie holding. Philippe behaalde een BSc in International Relations aan de London School of Economics.