De toerisme- en reisindustrie: is the sky the limit?
Circa 1900 jaar geleden stelde de Romeinse dichter Juvenalis al dat naast brood ook spelen (ontspanning) belangrijk zijn om de gunst van het volk te winnen.
Vandaag vertaalt zich dit onder meer in een bijna onverzadigbare vraag naar reiservaringen. Dit biedt beleggers kansen, maar niet alles wat blinkt is goud in deze sector.
Groeimotor voor de wereldeconomie
Reizen en toerisme vormen de derde belangrijkste sector in de wereldeconomie. Afgelopen jaar leverden reizen en toerisme volgens de WTTC (World Travel & Tourism Council) ongeveer 9,1% van het wereldwijde BBP (Bruto Binnenlands Product). De sector was in datzelfde jaar goed voor circa 330 miljoen banen. Voor het komende decennium rekent de WTTC op een robuuste groei en gaat ervan uit dat de sector tegen 2034 goed zal zijn voor 11,4% van de wereldeconomie.
De zoete wraak op corona
De coronacrisis raakte de toerisme- en reisindustrie bijzonder hard (internationaal toerisme halveerde in 2020) door de draconische reisrestricties die overheden oplegden. Na de opheffing van deze maatregelen volgde een snel herstel (+85% in 2021) en sindsdien bloeit de sector meer dan ooit. Of het nu gaat om een citytrip, reis naar de zon, safaritour, cruise of trip in de natuur, de vraag naar reiservaringen groeit structureel. Door de stijgende welvaart in opkomende landen kunnen steeds meer inwoners zich veroorloven om de wereld te ontdekken. Ook de vergrijzing vuurt de reislust aan, omdat de groeiende groep gepensioneerden over meer tijd en financiële middelen beschikt. Jongeren hechten tegenwoordig meer belang aan ervaringen en minder aan het bezit van materiële goederen (zie ook de vorige bijdrage), wat ook een groeidrijver is voor de reisvraag.
Internet transformeerde de reis- en toerisme industrie
In de afgelopen twee decennia zijn online platforms enorm gegroeid, vaak ten koste van klassieke reisbureaus. Booking Holdings (o.a. Booking.com, Rentalcars.com en Momondo), Airbnb, Expedia (o.a. Expedia, Hotels.com en Trivago) en Trip.com Group (o.a. Trip.com en Skyscanner) zijn de bekendste spelers. In ruil voor een commissie zorgen ze o.m. voor vollere hotelkamers, restaurants en vliegtuigen. De meeste hotels kunnen moeilijk om deze platforms heen. Deze bedrijven bieden reizigers een breed aanbod aan accommodaties en een gebruiksvriendelijk platform. En ze nemen flinke marges op de omzet.
Booking Holdings is het meest succesvolle bedrijf in deze sector. Het ziet vooral groeimogelijkheden in betalingsverkeer, vliegtickets en tickets voor attracties op reisbestemmingen. Airbnb is gespecialiseerd in het aanbieden van alternatieve accommodaties, voornamelijk privéwoningen, wat door veel reizigers als een goed alternatief voor hotels wordt gezien. Expedia is veel minder succesvol dan Booking Holdings, terwijl Trip.com Group vooral sterk staat in Azië. Recensies moet je altijd met een korrel zout nemen, maar Tripadvisor is een uitstekende tool voor wie op zoek is naar een goed restaurant of interessante bezienswaardigheden. Echter, Tripadvisor slaagt er onvoldoende in om zijn activiteiten te monetiseren.
Amerikaanse hoteltoppers
De groei in reizen en toerisme stimuleert de vraag naar hotelkamers. De vraag van zakelijke klanten is cyclisch, maar die van toeristen is veel minder conjunctuurgevoelig. Marriott International (o.a. Ritz Carlton, Marriott en Sheraton) en Hilton Worldwide Holdings (Waldorf Astoria, Conrad en Hilton) behoren tot de meest succesvolle beursgenoteerde hotelgroepen. Ze zetten al jaren in op premiumisering en een asset-light model. Dit laatste betekent dat de hotelgroep voornamelijk werkt met directe managementcontracten of een franchisemodel en dus meestal geen eigenaar is van het hotelvastgoed. Het eveneens Amerikaanse Wyndham Hotels and Resorts (o.a. Caesars, Wyndham en Ramada) is sinds 2018 beursgenoteerd en presteert het laatste anderhalf jaar zwakker. De Europese hotelgroep Accor kent een matig beursverleden. Accor dekt met zijn 55 merken (o.a. Ibis, Novotel en Mercure) de volledige markt, maar niet alle merken zijn even rendabel. Daarnaast zette Accor pas laat de stap naar een asset-light model.
Ryanair, de zeldzame hoogvlieger
Samen met de stijgende vraag naar reizen neemt ook de vraag naar vluchten toe. Ryanair is de afgelopen tien jaar een goede belegging geweest. De meeste andere westerse luchtvaartmaatschappijen – inclusief budgetmaatschappijen zoals EasyJet en Southwest Airlines – hebben echter geen of nauwelijks rendement opgeleverd. Zelfs in de sterk geconsolideerde Amerikaanse markt, waar vier maatschappijen 70% van de markt controleren, leverde alleen Delta Airlines enig rendement op. Warren Buffett liet zich in 2016 verleiden tot een investering van 7 à 8 miljard dollar in de Amerikaanse “grote vier”. Hij dumpte deze aandelen tijdens de coronacrisis met een verlies van 2,5 à 3,5 miljard dollar.
De neveneffecten
Door de boom in reizen en toerisme is het in talloze toeristische steden steeds drukker geworden. Lokale inwoners van bijvoorbeeld Tenerife en Barcelona, maar ook Amsterdam, klagen over de overlast van massatoerisme. Diverse steden hebben beperkingen opgelegd aan het aantal aanmerende cruiseschepen. Venetië heeft tolpoortjes ingevoerd om het toerisme in te dammen. Noorwegen heeft drastische maatregelen genomen om de natuur rond Spitsbergen te beschermen. Duurzaamheid vormt dus een belangrijke uitdaging voor de sector.
Conclusie
Beleggers zijn steeds op zoek naar duurzame groei en rendabiliteit. De reis- en toerisme-industrie biedt hierbij mogelijkheden. We zien vooral potentieel in een beperkte selectie reisplatforms en hotelgroepen, en niet in alle bedrijven uit de bovenstaande tabel. Want toerisme doet iedereen dromen, maar op de beurzen zijn die dromen al dikwijls bedrog gebleken.
Bernard Thant
Bernard Thant studeerde af als Licentiaat Handelswetenschappen aan EHSAL (nu Hogeschool-Universiteit Brussel). Daarna volgde hij nog een bijkomend jaar Financieel Beleid en Beleggingsleer aan dezelfde instelling. Na zijn studies ging hij aan de slag bij Société Générale Private Banking België (voorheen Bank De Maertelaere). Daar werkte hij het grootste deel van zijn carrière als financieel analist. Hij was ook enkele jaren actief als beheerder van aandelenportefeuilles bij dezelfde instelling. Bernard trad in dienst bij Econopolis Wealth Management in september 2014 als equity analyst.