Corona Tech Update deel 5

Autonome voertuigen: exponentiële technologie pur sang

 

Autonome of zelfrijdende voertuigen (AV) is een thema dat tot de verbeelding spreekt. Het leek vele jaren een ver-van-ons-bedshow, maar dankzij de dalende kost van krachtige sensors (de camera’s en radareenheden die de auto helpen om de omgeving te begrijpen), de forse hogere rekenkracht van computers (Wet van Moore) en de opmars van Artificiële Intelligentie (AI), komt dit thema langzaam dichterbij. 

Er wordt al aan gewerkt sinds de late jaren 1980, toen in 1986 het inter- gouvernementele researchcentrum EUREKA het “PROgraMme for a European Traffic of Highest Efficiency and Unprecedented Safety” (PROMETHEUS) lanceerde. 

Het is niet langer de vraag ‘of’, maar ‘wanneer’ AV de weg op gaan. Wij zien dan ook kansen in dit thema en beleggen er in via onze technologie-portefeuilles en -beleggingsfondsen. Dat geldt zowel op het vlak van hardware (grafische computerchips, batterijtechnologie, robotica, be- stuurdersinterfaces), software (cybersecurity, artificiële intelligentie, machine learning, traffic management services) als sensors (visie, radar, LiDAR en andere detectietechnologieën). 

Coronavirus
Het coronavirus heeft het eerste kwartaal van 2020 gedomineerd, en zal dat ook blijven doen de komende kwartalen. Doorheen deze uitzonderlijke periode zal de intrinsieke veerkracht van technologie, waaronder autonome voertuigen, een sterke eigenschap blijken. Zoals gebruikelijk in tijden van turbulentie en angst, zijn consumenten en bedrijven bereid anders te denken en hun gedrag te veranderen. Ons leven zal niet meer hetzelfde zijn.
Het coronavirus heeft ervoor gezorgd dat iets heel gewoons en alledaags plots opnieuw wordt ingeschat als iets heel waardevols, namelijk menselijk contact. In tijden van ‘social distancing’ en quarantaine blijkt heel sterk hoe waardevol menselijk contact is. Enerzijds willen mensen contact vermijden met onbekenden, maar tegelijkertijd willen mensen contacten met familie en vrienden versterken. De digitale wereld zorgt ervoor dat we tijdens de quarantaineperiode met elkaar in contact kunnen blijven door middel van digitale tools, denk maar aan de vele gesprekken via Facetime, Whatsapp en Skype voor 1-tot-1 communicatie, alsook aan de online communicatieplatformen voor bedrijven en gemeenschappen, zoals Zoom. Wanneer steden zijn afgesloten en quarantaines verbieden dat mensen de straat op mogen, zorgt dit snel voor moeilijke situaties. Het hoeft geen betoog dat de pakjesbezorgers momenteel op volle toeren aan het draaien zijn. Een efficiënte maar individuele behoefte aan fysieke mobiliteit blijft een must. Het is dus best mogelijk dat na deze crisis het mobiliteitsvraagstuk verder aan belang zal winnen, en op die manier (semi) AV en nieuwe vormen van mobiliteit een duwtje in de rug zal geven. 

Elektrificatie
Electrische voertuigen hoeven niet per definitie autonoom te zijn, maar omgekeerd zijn AV best wel elektrisch (of hybride), gezien de stroombehoefte van sensors en computers. We gaan er dus vanuit dat de shift van voertuigen die draaien op fossiele brandstoffen naar elektrische voertuigen de AV de wind in de zeilen zal geven. Centraal in het elektrificatieproces staat uiteraard de noodzaak om onze CO2-voetdruk drastisch te verminderen. Auto’s zijn immers verantwoordelijk voor ongeveer twaalf procent van de totale uitstoot van CO2, het belangrijkste broeikasgas, in de Europese Unie. Om deze EU-doelstelling te bereiken, moeten autoproducenten hun vloot volledig vergroenen. Dit geldt niet enkel voor Europa, want wereldwijd hebben de relevante autoriteiten in de Verenigde Staten, China, India, Japan, Brazilië, Zuid-Korea en Argentinië voorschriften opgesteld die emissiereducties en/of een lager brandstofverbruik vereisen. De uitstootnormen worden dus steeds strenger. Zo moeten fabrikan- ten in Europa de CO2-emissiedoelstelling van 95 g/km behalen tegen 2021. Tegen 2025 en 2030 moet de uitstoot nog eens dalen met respectievelijk 15 en 37,5 procent ten opzichte van het niveau van 2021. Gelukkig nemen autobouwers de verplichting om hun wagens groener te maken ter harte en zijn ze volop bezig met de elektrificatie van hun wagenpark. We verwachten de komende jaren dan ook een belangrijke exponentiële verbetering op het vlak van batterijtechnologie, die energiezuiniger en goedkoper zal zijn, maar ook sneller oplaadbaar en kobaltvrij wordt. Tegelijkertijd zullen autofabrikanten deze transitie gebruiken om hun wagens digitaler en telkens een stukje autonomer te maken.

Toekomstmuziek, autodelen en minder ongelukken.
Een brede penetratie van autonome voertuigen is echter niet voor de eerstkomende jaren. De penetratie van auto- en ridesharing is al een belangrijke stap in de richting van meer autonome mobiliteit, aangezien met name ridesharing-diensten een sterke economische stimulans hebben om de adoptie van AV te versnellen. De reden is dat ze noodzakelijkerwijs een beroep moeten doen op een chauffeur, en laat dit nu een van de grootste operationele kosten voor dergelijke spelers zijn. Bovendien zouden ook de verzekeringskosten kunnen afnemen, indien de thesis klopt dat AV minder brokken maken dan mensen. Auto- en ridesharing heeft ook het potentieel om het aantal afgelegde kilometers van voertuigen te verminderen – en dus ook de uitstoot van CO2 – aangezien meerdere personen een voertuig delen om op hun bestemming te komen. Kortom, AV kunnen veel van deze problemen aanpakken door het verkeer efficiënter te organiseren en het risico op menselijke fouten (en dus verkeersdoden) terug te dringen. 

Cruciale rol exponentiële technologieën 
Dat exponentiële technologieën hierbij een cruciale rol zullen spelen, staat buiten kijf. De voorbije jaren heeft de droom van AV een boost gekregen. Dat komt door de samenloop van verscheidene technologieën die de voorbije jaren exponentiële sprongen voorwaarts hebben gemaakt. Naast de gestage verbetering van batterijtechnologieën zullen de volgende exponentiële technologieën ook centraal staan in dit thema: sensoren, AI, machine learning, 5G, computerrekenkracht en cloud computing. 

Wanneer is de markt klaar
Optimisten voorspellen, op basis van ervaring met eerdere technologische innovaties zoals digitale camera’s, smartphones en pc’s, dat AV binnen twaalf maanden voldoende betrouwbaar en betaalbaar zullen zijn om door mensen bestuurde wagens te vervangen. We denken dat we toch terughoudend moeten zijn ten aanzien van dergelijke beweringen. Veel technische problemen moeten immers nog worden opgelost voordat AV onder normale omstandigheden betrouwbaar kunnen werken. Ze zullen jaren van testen en goedkeuring door de regelgever vereisen, en moeten finaal betaalbaar en aantrekkelijk worden voor consumenten. 
Een rapport van Morningstar legt uit dat AV ook in een recessieperiode, waarin we ons nu hoogstwaarschijnlijk bevinden, een blijver zal zijn. Er is immers te veel intelligentie in de technologie- en autosector. Daarom zullen autonome voertuigen verder ontwikkeld worden. De komende tien jaar verwacht Morningstar een zogenaamde ‘Level 4’ autonomie, waarin wagens rijden zonder stuur of pedalen binnen een geofenced (geografisch afgebakend) gebied, hoogstwaarschijnlijk binnen dichtbevolkte stadscentra. Vooral bedrijven zoals Uber en Lyft zouden van deze voertuigen gebruik maken. Autobouwers zullen waarschijnlijk nog niet willen dat particulieren een AV kunnen aanschaffen, vooral omwille van juridische aansprakelijkheid. Toch zullen ze zich moeten aanpassen, want anders zal Silicon Valley het grootste deel van de taart inpikken. Het is een grote markt, want als u weet dat enkel in de Verenigde Staten er jaarlijks zowat 17 miljoen wagens worden verkocht tegen gemiddeld 34.000 dollar per voertuig, komt u uit op een markt van 600 miljard dollar. Tegen 2030 kan die markt groeien tot 1,3 biljoen dollar. 

Beleggingsimplicaties
De opmars van de autonome voertuigen staat nog in de kinderschoenen, en ook op beleggingsvlak belooft het een wilde rit te worden. De winnaars zijn immers nog niet geïdentificeerd. Het is ook te bekijken hoe de privé-eigendom van voertuigen zal evolueren, en welke impact dit zal hebben op de autoverkopen. Gespecialiseerde rapporten zijn het er wel over eens dat de privé-eigendom van wagens in de grote steden zal afnemen in de komende tien jaar. Autobouwers zullen dus moeten werken aan mobiliteitsdiensten om nieuwe inkomstenbronnen aan te boren die deze omzetdaling kunnen opvangen. We denken dan bijvoorbeeld aan Cruise of Maven, autodeeldiensten van General Motors. AV zijn geen hype die zomaar zal verdwijnen. De autobouwers hebben hun schouders eronder gezet, Silicon Valley zet erop in, en ook de toezichthouders omarmen ze.

Toonaangevende technologiereuzen zoals Nvidia en Intel alsook software- en internetspelers zoals Google (Waymo) en nieuwe mobiliteitsstartups zoals Aurora, Cruise en Uber zullen in de toekomst ook de vruchten plukken van een geheel nieuw toekomstig mobiliteitstijdperk. In tegenstelling tot de gevestigde spelers van de moderne auto-industrie hebben ze geen verworven belangen te verdedigen. We denken dan aan aanzienlijke pensioenverplichtingen of andere engagementen. Ze kunnen met een schone lei beginnen en bovendien zijn dit ook meer duurzame spelers met een ‘asset light’ model. We hebben gezien dat de beurzen dergelijke bedrijven doorgaans een hogere waardering toekennen, op voorwaarde dat het businessmodel uiteraard goed zit. Econopolis blijft deze boeiende trends van nabij opvolgen en tracht de winnaars in deze niche zo vroeg mogelijk te identificeren.

Link naar video van 1'.