Net Zero Industry Act om Europees klimaatleiderschap te behouden

De afgelopen maanden regende het nieuwe klimaatinitiatieven. De Amerikaanse Inflation Reduction Act maakte het voor bedrijven plots veel interessanter om nieuwe klimaatprojecten in de VS op te starten. Om te voorkomen dat Europa zijn klimaatleiderschap verliest, kwam Ursula von der Leyen in februari met de Net Zero Industry Act op de proppen. Naast extra klimaatinvesteringen zou deze nieuwe klimaatwet er ook voor moeten zorgen dat Europa meer zelfvoorzienend wordt. Vandaag heeft China een quasimonopolie in heel wat grondstoffen die cruciaal zijn voor de energietransitie en dat brengt geopolitieke risico’s met zich mee. Om de ambitieuze Europese klimaatdoelstellingen waar te maken is het creëren van een circulaire economie met focus op recyclage een absolute noodzaak.

De Amerikaanse Inflation Reduction Act als gamechanger

De Amerikaanse Inflation Reduction Act, een initiatief van Joe Biden om de Amerikaanse economie te vergroenen, is een gamechanger geweest. Tot 2030 zal in de VS $369 miljard naar klimaatoplossingen vloeien. Het Amerikaanse klimaatplan dat vorige zomer werd aangekondigd had tot gevolg dat het voor heel wat bedrijven plots veel interessanter werd om hun nieuwe klimaatprojecten in de VS uit te bouwen.

Zo twijfelde de Zweedse batterijfabrikant Northvolt openlijk of het zijn nieuwe fabriek nog wel in Duitsland wou bouwen, kondigde het Portugese nutsbedrijf EDP extra investeringen aan in de Verenigde Staten (zonne- en windenergie) en zoekt het Amerikaanse NextEra volop naar nieuwe werkkrachten om de forse groei aan hernieuwbare energie mogelijk te maken.

Het zijn niet zozeer de hoogte van de Amerikaanse investeringen die een gamechanger zijn, maar wel de eenvoud en duidelijkheid die met de Amerikaanse IRA gepaard gaat. Waar het in Europa in het verleden vooral ging om subsidies die enkel en alleen verleend werden via een strikte selectieprocedure, gaat het in de VS om federale productie- en investeringsbelastingkredieten. Zo kan dankzij de IRA elke Amerikaanse consument vandaag genieten van een subsidie tot $7.500 bij aankoop van een in de Verenigde Staten geproduceerde elektrische wagen. Een ander groot verschil is het feit dat de Amerikaanse IRA technologie-agnostisch is. Waar in Europa alles strikt gereguleerd wordt, laten de Amerikanen de vrije markt zijn werk doen om de dominante technologie te bepalen voor innovatieve zaken zoals de opvang van uitstoot (CCS) en groene waterstof.

Nieuwe Europese initiatieven

Dat het klimaatleiderschap van Europa onder druk staat en de Amerikaanse IRA rechtstreekse gevolgen zal hebben voor het Europese energiebeleid, werd duidelijk begrepen door de Europese Commissie. Onder leiding van Ursula von der Leyen werd de afgelopen maanden hard gewerkt aan een reeks nieuwe klimaatinitiatieven.

2023 zal hierdoor het vierde jaar op rij worden waarin Europa nieuwe klimaatplannen bekend maakt:

• 2020: Europese Green Deal
• 2021: Fit For 55
• 2022: REPowerEU
• 2023: Net Zero Industry Act (en Critical Raw Materials Act)

Bovenstaande onderstreept nogmaals het stijgende belang van de energietransitie. Naast uitdagingen biedt dit gelukkig ook heel wat (beleggings)opportuniteiten.

Net Zero Industry Act

Als reactie op de Amerikaanse IRA diende de Europese Unie een wetsvoorstel voor de Net Zero Industry Act in. De komende maanden zal hierover onderhandeld worden in het Europees Parlement. Via de Net Zero Industry Act wil Europa voorkomen dat Europese bedrijven nieuwe klimaatprojecten gaan alloceren naar de Verenigde Staten. Dit zal de Europese energietransitie verder versnellen. Europa moet ook meer zelfvoorzienend worden in de cruciale grondstoffen en lokale knowhow die broodnodig is om de klimaattransitie mogelijk te maken.

In het algemeen berust de Net Zero Industry Act op 3 pijlers:

1. Snellere vergunningverlening voor hernieuwbare energie
2. Een sterke ‘Made in Europe’ focus (Critical Raw Materials Act)
3. Extra investeringen ten belope van €375 miljard (subsidies, belastingkredieten en directe investeringen)

Volgens een studie van Goldman Sachs zou voor het Europese initiatief tot wel €4.000 miljard aan kapitaal nodig zijn tegen 2032. Het gros hiervan zou moeten vloeien naar hernieuwbare energie (29%), energie-efficiëntie (17%) en elektrische wagens (17%). Het nieuwe initiatief zou ervoor moeten zorgen dat er tot 2030 900 gigawatt (GW) aan extra hernieuwbare energiecapaciteit wordt geïnstalleerd, een verdrievoudiging van de huidige niveaus.

Snellere vergunningverlening

Het trage tempo waartegen nieuwe projecten voor wind en zonne-energie vandaag worden goedgekeurd, is de achilleshiel van de Europese energietransitie. Zonder snellere vergunningverlening wordt het (zo goed als) onmogelijk om de beoogde uitbreiding met 900 GW aan zonne- en windenergie te verwezenlijken tegen 2030.

Vandaag duurt het gemiddeld 4 tot 9 jaar alvorens hernieuwbare energieprojecten worden goedgekeurd in Europa. De Net Zero Industry Act wil dankzij de stroomlijning van vergunningsprocedures en meer digitalisatie de goedkeuringsprocedure verlagen tot 1 jaar. Naar verluidt zouden duizenden advocaten ingehuurd worden om dit te verwezenlijken.

Afhankelijkheid China

In de Net Zero Industry Act kunnen ook heel wat protectionistische maatregelen teruggevonden worden. Vandaag zijn we nog veel te afhankelijk van Chinese producten en grondstoffen.

China heeft een quasimonopolie in veel grondstoffen die cruciaal zijn om de energietransitie mogelijk te maken. 98% van alle zeldzame aardmetalen en 93% van al het magnesium dat Europa gebruikt, komt vandaag uit China. Verder wordt ruwweg twee derde van alle batterijen voor elektrische voertuigen, 75% van alle zonnepanelen en de helft van alle windmolens geproduceerd in de Volksrepubliek van Xi Jinping.

Deze grote afhankelijk vormt een risico aangezien China deze grondstoffen als geopolitiek wapen zou kunnen gebruiken. De Net Zero Industry Act stelt dat tegen 2030 Europa minstens 40% van zijn zonnepanelen zelf moet kunnen produceren, minstens 85% van zijn windturbines, 60% van zijn warmtepompen, 85% van zijn elektrische batterijen en minstens 50% van alle fossielvrije waterstof (groene en blauwe waterstof).

De Net Zero Industry Act gaat hand in hand met de Critical Raw Materials Act die stelt dat tegen 2030 10% van de benodigde materialen om de energietransitie te verwezenlijken in de Europese Unie ontgonnen moet worden. Vandaag ontgint Europa slechts 3% van alle benodigde grondstoffen (voornamelijk in Finland, Zweden en Spanje). Verder wil Europa minstens 15% van alle materialen uit recyclage halen. Dit zijn zeer ambitieuze doelstellingen aangezien Europa geen al te grondstofrijk continent is. De circulaire economie zal hierdoor nog verder aan belang winnen.  

Winnaars Net Zero Industry Act

Klimaat is big business geworden. Overheden sturen miljarden dollars of euro’s naar bedrijven die met ingenieuze klimaatoplossingen komen via belastingvoordelen, kredieten of subsidies. Die ‘klimaatwedloop’ tussen Europa en de VS creëert gigantische opportuniteiten voor bedrijven, en dus ook voor u als belegger.

Bedrijven die een groot deel van hun omzet rechtstreeks uit klimaatoplossingen halen zullen optimaal kunnen profiteren van de miljardeninvesteringen, wat hun beurskoers ten goede zou moeten komen.

Zo steeg de MSCI Global Environment Select Index, een mandje met bedrijven die minstens 75% van hun omzet haalt uit klimaatoplossingen, sinds de lancering in 2015 met 146% (13.2% per jaar) terwijl de MSCI World er ‘slechts’ 88% op vooruitging (9.1% per jaar). Econopolis is ervan overtuigd dat deze tendens zich in de toekomst zal blijven verder zetten.

Geïnteresseerd? Ontdek hier onze beleggingsoplossingen.